Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 2022

Αιολόσφαιρα του Ήρωνα

Η αιολόσφαιρα του Ήρωνα που αναφέρεται συχνά στο βιβλίο είναι μία πραγματική εφεύρεση του αρχαίου εφευρέτη Ήρωνα, η οποία στην ουσία αποτελούσε την πρώτη ατμομηχανή της Ανθρωπότητας. Καίτοι η συσκευή αυτή θα μπορούσε να έχει γνωρίσει ευρεία χρήση κατά την αρχαιότητα, δυστυχώς, στην πραγματικότητα χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά για την παραγωγή θεαματικών τρικς και όχι για χρηστικούς σκοπούς, όπως συμβαίνει στην εναλλακτική ιστορία του βιβλίου. 

Ο λόγος που αυτό συνέβη ήταν προφανώς η απουσία κάποιου φορέα ικανού να αντιληφθεί την χρησιμότητα της εν λόγω εφεύρεσης και να επενδύσει σε αυτήν. Στην φανταστική ιστορία του βιβλίου, τον ρόλο αυτό αναλαμβάνει η Μεγάλη Βιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας κατόπιν της μεταρρύθμισής της από τον Αρχιμήδη (κάτι που στην πραγματικότητα ουδέποτε συνέβη).

Η λειτουργία της συσκευής είναι αρκετά απλή, όπως φαίνεται και στην εικόνα. Μία κλειστή δεξαμενή γεμάτη νερό, τοποθετείται πάνω από φωτιά, προκειμένου το περιεχόμενό της να φτάσει σε θερμοκρασία βρασμού. Από την δεξαμενή ξεκινούν δύο κάθετοι σωλήνες που μεταφέρουν τους υδρατμούς προς μία κινούμενη, κούφια εσωτερικά σφαίρα. Από την σφαίρα αυτή τέλος ξεκινούν δύο τουλάχιστον μικρότεροι σωλήνες εξόδου των υδρατμών, σχήματος Γ, που έχουν την ίδια φορά, όπως φαίνεται και στην εικόνα. Αν είναι δύο, τοποθετούνται σε απόσταση 180 μοιρών η μία από την άλλη, αν είναι τρεις σε απόσταση 120 μοιρών και αν είναι ν σε απόσταση 360/ν μοιρών η μία από την άλλη. Η τοποθέτηση αυτή επιτρέπει στον εξερχόμενο ατμό να δίνει ώθηση στην σφαίρα αντίθετη προς την κατεύθυνση του εξερχόμενου ατμού και κάθετη στους σωλήνες που την τροφοδοτούν με ατμό. Όσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασία και συνεπώς η πίεση του ατμού, τόσο μεγαλύτερη είναι και η ταχύτητα της σφαίρας που συνεχίζει να κινείται μέχρι να εξαντληθεί το απόθεμα νερού της δεξαμενής ή η καύσιμη ύλη που συντηρεί την φλόγα που την θερμαίνει.

Η περιγραφόμενη μηχανή μοιάζει πολύ ως προς την λειτουργία της με την ατμομηχανή που πυροδότησε την Βιομηχανική Επανάσταση, κατά τον 18ο αιώνα μ.Χ. και εύκολα γεννάται το ερώτημα τι θα είχε συμβεί αν η αιολόσφαιρα του Ήρωνα είχε αξιοποιηθεί σωστά κατά την αρχαιότητα. Θα μπορούσε άραγε ο Μεσαίωνας να έχει αποφευχθεί και ο ελληνορωμαϊκός κόσμος να έφτανε τεχνολογικά στην Αναγέννηση πριν την λήξη της ιστορικής περιόδου της Ύστερης Αρχαιότητας; Πάνω σε αυτήν ακριβώς την υπόθεση εργασίας έχει βασιστεί και μεγάλο μέρος του βιβλίου, χωρίς βέβαια αυτό να ξεφεύγει από την μυθιστορηματική προσέγγιση του παράλληλου αυτού κόσμου.

Όσον αφορά τέλος την χρονολόγηση της συσκευής που βεβαίως συνδέεται με την χρονολόγηση της ζωής του δημιουργού της, έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες που την τοποθετούν κάποια στιγμή από τον 2ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 1ο αιώνα μ.Χ. Ωστόσο, πιθανότερη φαντάζει η θεωρία η εφεύρεση αυτή να έλαβε χώρα κοντά στο 100 π.Χ. και με βάση την υπόθεση αυτή δομείται και ο φανταστικός, εναλλακτικός κόσμος του βιβλίου.




Κριτική της συγγραφέα Σελίνας Χρυσουλάκη για το Αλέξανδρος και Σελήνη: Τα Παιδιά του Ήλιου

Ευχαριστώ θερμά την αγαπητή συνάδελφο συγγραφέα, Σελίνα Χρυσουλάκη για την κριτική που έκανε μέσω του Goodreads στο βιβλίο μου " Αλέξ...